Kể từ ngày thủy điện Đại Ninh (Lâm Đồng) tích nước, nhiều người từ các nơi trôi dạt về đây kiếm kế sinh nhai. Mải miết với việc chài lưới, nhiều gia đình đã khiến sự “học hành” của con em mình lênh đênh theo con nước trong lòng hồ thủy điện.
Chúng tôi tìm đến thủy điện Đại Ninh (thuộc xã Ninh Gia, huyện Đức Trọng, Lâm Đồng), nơi có xóm “làng chài” giữa lòng hồ thủy điện. Kể từ ngày thủy điện tích nước, nhiều người từ các nơi trôi dạt về đây kiếm kế sinh nhai bằng nghề chài lưới nên cái tên xóm cũng từ đấy mà ra.
Gia đình ông Nguyễn Văn Nghiệp (SN 1966, quê gốc ở Long An) lên vùng đất Lâm Đồng này tính đến nay ngót nghét đã 7 năm tròn. Đại gia đình ông Nghiệp có 9 người, chỉ có 3 người biết chữ nhưng ở mức độ biết viết tên tuổi của chính mình, còn đọc thì chữ còn chữ mất.
Ngay chính bản thân vợ chồng ông cũng chưa bao giờ cầm bút vì một lý do rất đơn thuần do “không biết chữ”. Cô con gái của ông là Nguyễn Thị Nữ năm nay cũng đã 12 tuổi nhưng chưa một ngày nào đến trường. Và giấc mơ của Nữ về “con chữ” có thể mãi là giấc mơ khi hàng ngày em vẫn mải miết theo cha mẹ lênh đênh trong lòng thủy điện.
“Hằng ngày em phụ việc trong gia đình, rảnh rỗi thì theo cha mẹ ra hồ bắt tôm cá hay ngồi một nơi để vá lưới, công việc chỉ có thế thôi. Em cũng mơ ước được một lần đến trường nhưng khó lắm, vì trước giờ có biết thế nào là giấy bút đâu. Cả anh trai và chị gái của em cũng như em vậy, không viết nổi tên mình…”, cô bé Nữ chia sẻ.
Tương tự, gia đình Anh Dương Văn Ngọt (SN 1990) có con trai là Dương Văn Hùng, dù đã 7 tuổi nhưng chưa một lần đến trường. Khi nói về sự học hành của con mình, anh Ngọt với ánh mắt nhìn xa xăm thấm đẫm một nỗi buồn: “Gia đình tôi khó khăn quá, hầu hết thời gian phải lênh đênh trên lòng hồ để kiếm miếng cơm manh áo, nên thời gian dành cho con cái là một điều hết sức “xa xỉ””.
Được biết, món đồ chơi “quý giá” nhất anh Ngọc dành cho đứa con của mình là chiếc xe đạp nhựa. Vòng xe của cậu bé Hùng cứ quay mãi, quay mãi trong cái sân chật hẹp của xóm làng chài vẽ nên một vòng tròn luẩn quẩn không có lối thoát…
Tiếp tục đi một vòng quanh xóm, chúng tôi tìm đến nhà anh Nguyễn Văn Lập (29 tuổi), anh Lập có một cậu con trai vừa tròn 4 tuổi. Ước mơ duy nhất của người bố trẻ này là con mình được đến trường, không phải thất học như cha mẹ của chúng.
Anh Lập tâm sự: “Mình khổ cực, lênh đênh trên sông nước cũng vì không được ăn học đến nơi đến chốn, ước muốn duy nhất là tìm “cái chữ” cho con. Nếu chúng thất học thì cuối cùng sẽ rơi vào cái vòng lẩn quẩn như cha mẹ của chúng và đương nhiên cái nghèo đói lại đeo bám”.
Có lẽ tại cái xóm chài trong lòng thủy điện Đại Ninh này, hy vọng lớn nhất của những phận người lênh đênh trên dòng nước chính là con cái mình không phải thất học. Có được cái chữ những đứa trẻ xóm chài sẽ được trang bị những kiến thức, kỹ năng sống để rồi chúng có thể thoát khỏi cái lòng hồ này, tìm kiếm cho mình một cuộc sống mới.
Ông Nguyễn Ngọc Huyên, Chủ tịch UBND xã Ninh Gia (Đức Trọng) cho biết, địa phương là nơi có nhiều người từ các tỉnh khác đến để mưu sinh bằng nghề đánh bắt cá trên thủy điện Đại Ninh. Nắm được tình hình này, thời gian qua chính quyền đã hết sức tạo điều kiện để con em của họ được đến trường nhưng vẫn còn nhiều trường hợp thất học.
“Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng thất học của con em các hộ sống ở đây, nhưng lý do lớn nhất vẫn là do cuộc sống lênh đênh, nay đây mai đó và họ không sống cố định ở một nơi khiến công tác quản lý về nhân khẩu và chuyện học hành của con em họ gặp rất nhiều khó khăn”, ông Huyên chia sẻ thêm.
Ngọc Hà (Báo Dân Trí, 2/3/2017)
