Ông Tô Đình Cắm (còn gọi Tô Văn Cắm, sinh ngày 16-10-1922, thường trú tại thị trấn Đạ Tẻh, huyện Đạ Tẻh) đã qua đời lúc 22 giờ 10 phút ngày 14/7, hưởng thọ 96 tuổi. Ông Cắm, dân tộc Tày, là người chiến sĩ cuối cùng trong số 34 đội viên Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam).

images1951968__ng_Phan_V_n__a_1

Ông Tô Đức Tuân, con trai cụ Cắm, cho biết những tháng cuối đời, cụ Tô Đình Cắm bị bệnh phổi nặng. Từ tháng 3-2017 cụ Cắm đã nhập viện điều trị tại Bệnh viện Quân y 7A (TP Hồ Chí Minh). Đến tháng 6-2017 thì gia đình đưa cụ Cắm về nhà an dưỡng, thời điểm này cụ cắm không còn minh mẫn, không còn nhớ nhiều về chuyện đã qua, nhận biết với cuộc sống hàng ngày rất yếu ớt. Ông Tuân cho biết thêm, trước khi mất cụ Tô Văn Cắm cũng không dặn dò gì ngoài việc an táng cụ tại nghĩa địa của thôn, nơi có phần mộ của vợ. Cùng theo ông Tuân, lễ nhập quan của ông Cắm sẽ diễn ra vào 12 giờ 30 phút ngày 15/7, dự kiến lễ viếng sẽ kéo dài đến hết ngày 17/7, sau đó an táng vào ngày 18/7.

Cụ Tô Đình Cắm sinh ra, lớn lên tại bản Um, xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Năm 22 tuổi ông Cắm tham gia Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được thành lập tại khu rừng Trần Hưng Đạo ngày 22-12-1944. Ông Cắm từng chiến đấu cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp khoảng ba tháng thì ông chuyển sang đội khác. Đến tháng 9-1945 ông theo đoàn quân Nam tiến đến chiến đấu tại thị xã Rạch Giá, bị thương nặng và được cho giải ngũ. Tuy nhiên đến năm 1947, khi Pháp tấn công Bắc Kạn, ông Cắm lại lên đường nhập ngũ. Ông Cắm quay trở lại chiến trường với vai trò Trung đội trưởng Trung đội Pháo binh. Năm 1950, trong trận đánh tại Đông Khê của chiến dịch Biên giới, ông không may bị thương ở vai. Năm 1951, Tô Đình Cắm kết hôn với bà Đồng Thị Hiển (sinh năm 1926), cũng người dân tộc Tày và sinh được bảy người con. Năm 1954, ông Tô Đình Cắm giải ngũ về quê tham gia nhiều hoạt động của địa phương và được nhiều người kính trọng.

Năm 1992, dù đã 70 tuổi nhưng do cuộc sống khó khăn, ông Tô Đình Cắm đưa vợ và bảy người con rời Cao Bằng chuyển vào Đạ Tẻh sinh sống và lập nghiệp.

Đông Anh (Báo Lâm Đồng, 15/7/2017)